gülme

Komiği çirkinden ayıran şey nedir?
...
Biçimli bir kişinin başarıyla öyküneceği her türlü biçimsizlik komik olabilir.
...
Komik, çirkinlikten çok katılıktır. Karşıtı, güzellikten çok inceliktir.
...
İnsan bedeninin durumları, jestleri ve devinimleri, bu beden bize basit bir makineyi düşündürdüğü ölçüde gülünçtürler.
...
Ruhsal durumlarımız her an değişiyor, jestlerimiz tam olarak bu iç devinimlerimizi izleyip bizler gibi yaşasalar yinelenmeyecek, bu yüzden de tüm öykünmelere meydan okuyacaklardır.
...
Tümüyle insana özgü olanın dışında komik yoktur.
...
genellikle gülmeye eşlik eden duygusuzluk / dingin, düzgün bir ruh; aldırmazlık arı zeka / (İnsan komiğin tadını tek başına alamaz. Gülmenin bir yankıya gereksinimi var.)
...
Ne denli açık yürekli olduğu varsayılsa da gülme, gerçek ya da düşsel, öbür gülenlerle bir anlaşma, neredeyse bir suç ortaklığı art düşüncesi taşır içinde.
...
(gülmenin toplumsal yararlılık işlevi)
...
Öyle görünüyor ki komik, grup halinde toplanan insanların tümünün, duyarlıklarını susturup yalnızca zekalarını çalıştırarak, dikkatlerini aralarından birine yönelttikleri zaman doğacaktır.
...
(istem dışı hareketlerin, beceriksizliğin gülünçlüğü) / mekanik katılık, rastlantılar, insanoğlunun takılganlığı /aklı yaptıklarında değil hep önce yapmış olduklarında kalan bir kişi / duyularda ve zekada doğuştan gelen esneksizlik / dalgınlar
...
Nedeni ne kadar doğal bulursak, sonuç da o kadar komik görünür.
...
(Gülme: korkutucu değil ama bir belirti - toplumdan ayrıksılık belirtisi. Bir jest. Toplum da bu jeste açık baskı yerine bir jestle cevap verir.)
...
Uyandırdığı korku ile ayrıksılıkları bastırır, ayrı kalabilecek, uykuya dalabilecek kimi daha az önemli etkinlikleri sürekli uyanık tutar, karşılıklı ilişkide bırakır; kısacası, gülme toplumun yüzeyinde mekanik katılık olarak kalabilen ne varsa, bunları da yumuşatır. Demek ki gülme salt estetiğe bağlı değildir, çünkü (bilinçsizlik, hatta birçok özel durumlarda da ahlaka aykırı olarak) herkesi yetkinleştirme gibi yararlı bir amaç güder.
...
(Komik, yaşam ile sanat arasında sallanır.)
...
(imgelem mantığı x usun mantığı / düş; tüm toplumun düşü
...
Kılık değiştirme komiktir. (Doğanın, toplumun, insanın kılık değiştirmesi. makine süsü verilmiş doğa.)
...
(Toplumsal maskaralık: toplum yaşamının ciddi, törensel yanı / Törenin içeriğine değil sadece biçimine, dış görünüşüne dikkat kesilince tören komik olur.)
...
Ne kadar biçim ve formül varsa, komiğin içine gireceği bir o kadar da hazır çerçeve vardır.
...
Yaşamın üstüne kaplanmış bir mekanizma
Basit bir makine gibi çalışan bir memurun özdevinimi
Katı bir zorunlulukla uygulanan ve kendini doğa yasası yerine koyan bir yönetim kuralındaki bilinçsizlik
...
(gelotoloji: gülme bilimi. Psikolojik ve fizyolojik perspektiften, gülmenin vücuda etkileri. Komedi terapisi-Kahkaha terapisi-meditasyonu-yogası)
...
Varsayalım ki beden kendisini canlı yapan ilkenin hafifliğinden payını alacak yerde, bizim gözümüzde yalnızca ağır ve sıkıcı bir kılıf, dünyadan ayrılmak için sabırsızlanan bir ruhu orada alıkoyan baş belası bir safradır. O zaman ... giysi bedene göre ne idiyse, beden de ruha göre o duruma gelecek, yani canlı bir enerjinin üstüne konmuş cansız bir madde olacaktır. Bu üst üste gelmeyi kesin olarak algıladığımız anda da komik izlenimini alırız... Bir kişinin ruhsal yanı söz konusuyken, dikkatimizi bedensel yanı üstüne çeken her olay komiktir.

Henri Bergson - Gülme